Geçen sene soğuk havalar epeyce geç gelmişti. Bu kış içinde nasıl bir hava sıcaklığının beklendiği ise şimdi bilinmiyor. Lakin sonbahar ayının ortasında olduğumuz şu günlerde pastırma yazının yaşanıp yaşanmayacağı merak konusu oldu. Kış ayına girmeden evvel yaşanan son sıcakların olduğu periyodu tabir eden ‘pastırma sıcakları’ nedir ve ne vakit başlayacak? İşte ayrıntılar…
PASTIRMA SICAKLARI NE DEMEK?
Pastırma yazı, soğuk periyoda geçişin yaşandığı Kasım ayında yaşanan
mevsimsiz sıcaklarını işaret eden bir sözdür. Pastırma yazı, sıcak periyot olarak tasvir edilmektedir. Fakat bu sıcak devir, kışa hakikat giderken apansız oluşan bir sıcaklıktır. Soğuk periyoda yanlışsız gidişte birdenbire basan sıcak havadır. Öbür bir deyişle, Kasım’da yaşanan mevsimsiz yüksek sıcaklardır.
Aslında bu devir, halk ortasında yazdan kalan günler olarak da bilinmektedir. 15 Ağustos’tan itibaren düşmeye başlayan hava sıcaklıkları, kelam konusu pastırma yazı denilen periyotta duraklama yaşar, hatta yükseliş gösterir. Bu devir sona erdikten sonra, yine hava sıcakları oluğu yerden düşmeye devam eder. Ancak bu defa daha bariz düşüler yaşanır.
2021 PASTIRMA YAZI NE VAKİT BAŞLIYOR?
Pastırma yazının tarihi takvimden takvime farklılık göstermektedir. Halk takvimleri, bu devrin başlangıç ve bitişini daha geniş aralıkta tutmaktadır.
Çeşitli takvimler başlangıcı 11 Kasım olarak kabul ederken, halk takvimleri 1 Kasım olarak kabul etmektedir.
PASTIRMA YAZI KAÇ GÜN SÜRER?
Çeşitli takvimlerde 11 Kasım-26 Kasım olarak geçmektedir. Halk takvimleri ise pastırma yazını 1 Kasım-30 Kasım olarak tanımlamaktadır.
Bundan yola çıkarak pastırma yazının ortalama 15-30 gün ortasında sürdüğü kabul edilebilir.
PASTIRMA YAZININ ÖZELLİKLERİ
Olağan koşullar altında, yazdan sonbahara geçişte hava sıcaklıkları tertipli olarak düşmeye başlar. Bu düşüşün durakladığı, bazen de yükselmeye başladığı periyoda pastırma yazı denir.
Kelam konusu pastırma yazında gündüzleri tesirli bir güneş hakimdir. Çok fazla yağış ihtimali zayıftır.
NEDEN ‘PASTIRMA YAZI’ DENİR
Pastırma sıcakları ya da pastırma yazı tabirlerinin halk ortasında oluştuğu düşünülmektedir. O denli ki, kelam konusu devir ile pastırmanın hazırlanma periyodu ile eş bedeldir.
Pastırma bu periyotta hazırlanır. Zira, gece ve gündüz ortası sıcaklıklar birbirine yakındır ve sıcaktır. Bu hava kuralları da pastırmanın kuruması için hayli elverişlidir.
Türkiye’de pastırma yazı olarak isimlendirilen bu periyot, Almanya’da ‘kocakarı yazı’, Amerika’da ise ‘ındian summer (yerli yaz)’ olarak bilinmektedir.
PASTIRMA SICAKLARI NASIL OLUŞUR?
Kutuplardan gelen alçak bir soğuk hava kütlesi, hareketsizleşerek sıcak bir yüksek basınç merkezi oluşturur. Bunun sonucunda normalinden daha sıcak bir hava oluşur. Bu periyoda pastırma sıcakları denir.