Pandemi sürecinin belirsizliklerine karşın inşaat bölümünün yurt dışında üstlendiği projeler artış göstermeye devam etti. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), Ocak 2022 İnşaat Dalı Tahlili Raporu yayımlandı.
Türk müteahhitlerinin, 2021’de 67 ülkede 384 projeyle 29,3 milyar dolarlık yeni iş hacmine ulaştığı belirtilen raporda, “Böylece inşaat dalının birinci sefer 1972 yılında Libya ile yurt dışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı memleketler arası proje portföyü büyüklüğü, 131 ülkede üstlenilen 11 bin 93 projeyle toplam 451,5 milyar dolar olmuştur” denildi.
RUSYA BİRİNCİ SIRADA
Bölüm açısından Rusya pazarının önder olduğu bildirilen raporda, üçüncü ülkelerle iş birliği fırsatlarına işaret edildi.
Raporda, inşaat sektörünün, 2021’in birinci yarısında hayli sonlu da olsa büyüdüğü belirtildi. Finansal zorluklarla dalda kısa vadeli öngörülerin hayli zorlaştığı söz edilen raporda, bilhassa kamunun yatırım programlarının bu çerçevede yol gösterici olmasına gereksinim duyulduğunun altı çizildi.
Raporda, maliyet artışlarıyla ağırlaşan yük nedeniyle gelecek devirde kamunun altyapı ve üstyapı projelerinde aksamalar olabileceği savunularak, konutta yüksek olan fiyatların daha da artmasıyla gereksinim sahiplerine ekonomik konut sunumunun zorluğuna işaret edildi.
KDV TEVKİFATI ESKİ SEVİYEYE ÇEKİLMELİ
Bölümde, hak ediş ödemelerine de dikkat çekilen raporda, uzun periyodik gecikmelere işaret edildi. TMB Ocak 2022 İnşaat Dal Tahlili Raporunda, “Yükseltilmiş olan stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmelidir” talebinde bulunuldu. Kelam konusu raporda, orta ve dar gelirli kesim için konut sahipliğinin zorlaştığı, döviz kuru tesiriyle ‘bekle, gör’ eğilimi izlendiği ve konutta maliyet artışlarının da tesiriyle alım kararlarının kaçınılmaz olarak ertelendiği belirtilerek, “Özellikle birinci el satışları hareketlendirecek adımlar ehemmiyet taşımaktadır” denildi.
YURT DIŞINDA 100 BİN KİŞİLİK İSTİHDAM GAYESİ
Raporda, yurt dışı projelerde istihdam edilen ve yaklaşık 35 bin olarak söz edilen Türk iş gücü sayısının, salgının akabinde 100 bine çıkarılmasının amaçlandığı belirtildi. Kesim için iş modellerinde değişim gerekliliğine işaret edilen raporda, bölümle birlikte akılcı ve uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi muhtaçlığının arttığı belirtildi.
MALİYET ARTIŞINA KARŞI İSTİSNAİ UYGULAMA TALEBİ
TMB Lideri Erdal Eren, kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun vakittir beklediği fiyat farkı düzenlemesine değindi. Üstyapı işlerinde yüklü kullanılan girdi materyallerinde Mayıs 2020’den itibaren fiyat artışının yüzde 278 arttığına dikkati çeken Eren, şöyle devam etti: “Bu nedenle şayet üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanısıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut haricinde ihale ettikleri işler için geçerli olacak formda bir düzenleme yapılması hakikat bir uygulama olacaktır.”
KONUT SATIŞINDA ESENYURT TEPEDE
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran, 2021 yılında nüfusu 150 binden fazla olan 166 ilçede toplam 1 milyon 127 bin 875 konut satıldı. Esenyurt, birinci ve ikinci el konut satışında birinci sırada yer aldı. Ülke genelinde satılan konut adedi evvelki yıla nazaran yüzde 0,5 azalırken, Esenyurt’ta yüzde 2,4 artarak 37 bin 102’ye yükseldi. Türkiye genelinde el değiştiren her 100 konuttan 2,5 adedi Esenyurt’ta satıldı. Esenyurt’u, 26 bin 229 adetle Çankaya, 23 bin 170 ile Keçiören, 19 bin 475 ile Bursa Nilüfer ve 18 bin 358 ile Ankara Mamak izledi. Antalya Kepez’de 18 bin 64, Etimesgut’ta 16 bin 930, Gaziantep Şehitkamil’de 16 bin 546, Antalya Alanya’da 15 bin 312 ve Konya Selçuklu’da 15 bin 225 adet konut el değiştirdi. Birinci 10’a giren ilçelerde Ankara’nın tartısı dikkati çekti. 10 ilçenin 4’ü başşehirden listeye girerken, Antalya’dan iki, İstanbul, Bursa, Gaziantep ve Konya’dan birer ilçe listede yer aldı.
