Sayıştay’ın 2020 raporunda CHP’li İstanbul, İzmir ve Ankara büyükşehir belediyelerinin yöntemsiz süreçleri ve bağlı şirketlerin içinde bulunduğu borç batağı yer aldı. Üç büyükşehir beledesiyesini yönetemeyen CHP’li yöneticilerin usulsüzlüklerine ait Sayıştay’ın tespitleri şöyle:
BORÇ BİR YILDA YÜZDE 50 ARTTI
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne dair raporda, belediyenin borç batağında olduğu belirlendi. CHP li Ekrem İmamoğlu idaresindeki İBB nin, 2020 yılında toplam borcunun bir evvelki yıla nazaran 12,5 milyar TL artarak 43,4 milyar TL’ye çıktığı ortaya görüldü. İBB’nin borçlarının 2019 yılına nazaran yüzde 40,65 oranında arttığı tespit edildi.
HİZMET VE YATIRIMLARA YANSIDI
İBB’nin kısa vadeli borçları 2019 yılında 11,37 milyar TL iken 2020 yılında 14,59 milyar TL’ye çıktı. 1 yılda uzun vadeli borçları ise 19,49 milyar TL’den 28,81 milyara çıktı. Bir yıl içerisinde yaklaşık yüzde 50 artış gerçekleşti. Raporda, 2020 yılında İBB’nin günlük 59 milyon harcadığı ve bütçe açığının 1 milyar 852 milyon TL olduğu ortaya çıktı. Sayıştay raporunda 2020 yılı bütçe kalemlerinde en dikkat çekenlerden birisi de yatırım harcamalarının yüzde 14,19 azalması oldu.
ADAPSIZ İHALELER ANKARA’YI BATIRDI
CHP’li Mansur Yavaş’ın yönettiği Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde mali tablodaki olumsuz durum şu başlıklarla yer aldı:
HALK EKMEK: Ankara Halk Ekmek’te yükleniciler un temininde sorun yaşadıklarını ve kontratlarıyla taahhüt ettikleri un tedarikini sağlayamayacaklarını belirterek mukavelelerini feshetmek istedi. %80 feshedildi. Yüklenicilerle yeni mukaveleler imzalandı. Lakin daha evvel yüklencilerin yerine getiremeyeceğini bildirdiği un ölçüsünden daha fazla ölçülerde mutabakatlar imzalanması raporda “anlaşılır” bulunmadı.
KAPALI TEKLİF İHALE: İhaleleri şeffaf yaptığını tez eden Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin kapalı teklif metodu süreçleri raporda yer aldı. Sayıştay, ABB’nin iştirakin kısıtlandığı kapalı teklif tarzı ihalelerle istediği kişi ve şirketleri alt kiracı olarak belirlediğini tespit etti.
KÖMÜR İHALESİ YÖNTEMSİZ: ABB tarafından her sene gerçekleştirilen ve rutin hale gelmiş olan kömür alımı ve dağıtılması işi de pazarlık yöntemiyle yapıldı. Bu ihalede de hülle usulü kullanıldı. 50 bin ton kömür alımı ve dağıtımı işi için aşikâr firmalara davet yazıldı. En düşük teklifi veren firma tekraren reddedildi. Kömür ölçüsü da 38 bin 25 tona düşürüldü. En düşük teklifi veren firma ihaleye davet edilmedi. İhaleyi, belediye şirketi aldı işi de bir alt firmaya yaptırdı.
PANDEMİ MAZERET OLDU: Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin Plent- Miks Temel ve İki Katman Astarlı Bitümlü Sathi Kaplama Üretim İşi’nde usulsüzlük yapıldığı ortaya çıktı. Raporda ihale bedelinin 92 milyon TL’nin üzerinde olduğu belirtildi. Pandemi gereçkçe gösterilip ihalenin yöntemsiz yapıldığı anlatıldı.
ANFA BATIYOR: Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin çoğunluk payına sahip olduğu ANFA, yüksek ölçüde ziyan ediyor. ABB’ye yapılan işler karşılığındaki hakedişler vaktinde alınamadı, şirket, vergi ve SGK borçlarını dahi vaktinde ödemiyor. ANFA’nın ödenemeyen 105.094.632,98 TL vergi borcu için yapılandırmaya gidildiği halde toplam borç 127.129.743,48 TL’ye çıktı.
YANDAŞ VAKIFLARA KAYNAK AKTARILDI
Sayıştay raporunda; İzmir Büyükşehir Belediye teşebbüslerinin daima ziyan etmesi sebebiyle her yıl belediye bütçesinden sermaye artırımına gidildiği belirtildi. 2014-2020 yılları ortasında bu fiyatın 2 milyar 758 milyon 302 bin 706 TL olduğu ortaya çıktı. Raporda ilgili yasa gereği, Selçuk Belediyesi’nin otogar olarak kullandığı taşınmazın bedelsiz olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bölümü yapılması gerekirken, Selçuk’a 21 milyon TL kamulaştırma bedeli ödendiği belirlendi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından ruhsatsız bina inşa edildiği ve ruhsatsız bu binanın Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı’na (TEGEV) yöntemsiz olarak tahsis edildiği belirtildi. TEGEV’e tahsis edilen ruhsatsız binaya ilişkin güç masraflarının de tekrar İzmir Büyükşehir Belediyesi bütçesinden karşılandığı söz edildi.
AKARYAKIT POMPASI CHP’Lİ PM ÜYESİNE
İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclis üyesinin sahip olduğu bir şirketten 2019-2020 yıllarında 33.358,60 TL fiyatında, bağlı kuruluşu ESHOT tarafından da 2020 yılında 664.908,63 TL meblağında alım yapıldığı tespit edildi. Raporda, belediye meclis üyesinin ihale almasının kanuna muhalif olduğu söz edildi. CHP’li meclis üyesi ve Bornova Belediye Lideri Mustafa İduğ’un ortağı olduğu petrol eserleri şirketine ihale verilmesi, basında da yer almıştı. İduğ’un ESHOT’a madeni yağ sattığı söz edilmişti.
