Hazine ve Maliye Bakanlığı, dövize endeksli TL mevduat ile ilgili yeni düzenlemelerin detaylarını açıkladı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, bankaların dövize endeksli Türk lirası mevduatları ile ilgili süreçlere gün içinde başlayacağını duyurdu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Birikimlerini TL mevduat olarak değerlendirenlerin kurlardaki oynaklık karşısında mağdur olmaması için “Kur Muhafazalı TL Vadeli Mevduat” devreye alındığı belirterek, Hesaplar 3, 6, 9 ve 12 ay vadelerle açılabilecek. En az faiz oranı TCMB Siyaset Faiz Oranı olarak uygulanacak. Sisteme her bankanın katılabileceğini açıklandı.
Hazine Bakanlığından yapılan açıklamaya şu halde;
Birikimlerini TL mevduat olarak kıymetlendiren vatandaşlarımızın kurlardaki oynaklık karşısında mağdur olmaması için Sn. Cumhurbaşkanımızın da açıkladığı üzere ‘Kur muhafazalı TL Vadeli Mevduat’ eseri devreye alınmıştır.
Eser, gerçek bireylerce TL vadeli hesaplar üzerinde işleyecek faiz ile hesap açılış ve vade tarihlerindeki kur değişim oranı kıyaslanacak; yüksek olan oran üzerinden hesap nemalandırılacak ve bu mevduat eserine stopaj uygulanmayacaktır.
Kur farkı hesaplamaları için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası her gün saat 11:00’de USD döviz alış kuru yayınlayacaktır.
Vade sonunda kur değişiminin faiz oranı üzerinde kalması halinde oluşabilecek fark müşteri hesabına TL olarak yansıtılacaktır.
Hesaplar 3, 6, 9 ve 12 ay vadeler ile açılabilecek olup; en az faiz oranı TCMB Siyaset Faiz Oranı olarak uygulanacaktır.
Sisteme isteyen her banka katılabilecektir.
Vadeden evvel hesaptan para çekilmesi durumunda hesap vadesiz hesaba dönüşecek, faiz hakkı ortadan kalkacaktır. Hesabın açıldığı tarihteki TCMB kuru ile hesabın kapatıldığı tarihteki TCMB kurundan düşük olan üzerinden hesap bakiyesi güncellenecektir.
Öte yandan kelam konusu eserin iştirak Bankacılığında uygulanması konusunda çalışmalar sürdürülmektedir.
Tasarrufu vadeli Türk Lirası’nda olan bir kişi vadesinin sonunda banka ile anlaştığı faizi alıyor. Örneğin bu faizin yüzde 18 olduğunu varsayalım. Ama kişi parasını vadeli hesap açtırdığı gün dolara yatırsaydı vadenin bittiği tarihte getirisi yüzde 50 olacaktı. İşte ortadaki bu yüzde 32’lik farkı devlet vatandaşa ödeyecek.
3.4 trilyon TL’lik gerçek kişi mevduatın tamamının bu esere kaymasını beklemediğini aktaran Çakar ”Kısa bir mühlet bekleyip göreceğiz. Birçok insan TL’de olup da vadeli olan mevduatlarını bozmayacaklar. Bu esere Türk Lirası cinsinden ya da yabancı para cinsinden mevduatı tasarrufu olan müşterilerimiz müracaat edebilecekler. Finansal olarak bu hareketlik içerisinde yer alan müşterilerin yoğunlukla geleceğini ve yabancı parada önemli bir çözülme olacağını öngörüyorum” sözünü kullandı.
Sistemden banka hesabında vadeli mevduat tasarrufu olan gerçek şahıslar faydalanabilecek. Bu mevduat yabancı para cinsinden de olabilir.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) İdare Konseyi Lideri ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, kamu ve özel, bütün bankaların dahil olabileceğini söylediği sistemi şöyle anlattı:
“Sabah bizim şubeye geldiğinizde sizin 100 bin dolarınız olsun. Size muhakkak bir vade vereceğiz. Buradaki vade konusu sizin tercihiniz çerçevesinde şekillenecek konu. O vade sonuna geldiğinde kur hangi düzeydeyse biz o günkü kurdan paranızı kıymetlendiriyor olacağız. Vade sonundaki faizli bakiyenizle o günkü kur düzeyinde paranızın geldiği noktada hangisi yüksekse onu alacaksınız. Yabancı para mevduatınızı bozdunuz bugünkü kurdan yeniden aşikâr bir vadeyle o eseri aldınız. O eserin vade tarihindeki kur bugünkü kur ya da o zamanki kur hangisi yüksekse o zamanki kurdan paranızı alırsınız.”
Dolar/TL dün 18.4 ile tarihi tepesini görmüştü. Dün akşam saatlerinde kur 12.0 düzeyine kadar geriledikten sonra bu sabah 13.5 civarında süreç görüyor. TL’nin dün en yüksek düzeyden en düşük düzeye nazaran paha yararı %50’yi buldu. Kurda bu sabahki birinci süreçler olan 13.5 düzeyine nazaran TL’nin çıkarı ise yaklaşık %36 düzeyinde. (08:30 itibarıyla)
Yılbaşından beri bakıldığında ise TL’nin dolar karşısında %56’yı aşan kaybı ise dün geceki hareketle birlikte %45’e geriledi. Dolar/TL’de yılbaşından beri yaşanan %144 yükseliş dünkü hareketle %82 civarı yükselişe geriledi.
Yarın Hazine ve Maliye Bakanının ayrıntıları açıklayacağını aktaran Çakar, Dövize Çevrilebilir Mevduat ile ortalama vadenin artacağını öngördü.
Çakar, ”Ülkemizde tasarrufların ortalama vadesi 55 gün üzere bir oranda. Bu eserle birlikte ortalama vadenin de arttığını göreceğiz. 3-4 ay evvel TL-yabancı para istikrarı 52’ye 48 iken, şu anda 64’e 36. 3-4 aylık bir oransal bozulma kelam konusuydu. Ben kendi olağan mecrasına döneceği kanaatindeyim bunu görmek gerekir. Kurdaki çözülmeyle enflasyona tesir edeceğini düşünüyorum. Enflasyondaki azalmayla bir arada faiz oranları ve genel ekonomik büyümeye, istihdama bir bütün olarak sirayet edeceğini düşünüyorum” diye konuştu.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati gece saatlerinde Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Sayın Cumhurbaşkanımız’ın açıkladığı süper ekonomik manifesto ile dün olduğundan çok daha kararlı bir formda yolumuza devam ediyoruz. Kimsenin kuşkusu olmasın. Yatırım, üretim, istihdam ve ihracat odaklı Türkiye İktisat Modeli ile kazanan taraf Türkiye iktisadı olacaktır” değerlendirmesinde bulundu