Amerika 2022’ye yüksek enflasyonla başladı, hem de son 39 yılın en yükseği olan yüzde 7’yle.
Yüksek enflasyonla temaslı olarak iktisat 2022’de de ülkenin en değerli gündem hususlarından biri olacak üzere.
Sayılar artan fiyatlarla birlikte Amerikalı ailelerin daha fazla borca girdiğini gösteriyor.
Buna nazaran Amerikalılar, konut, besin, yakıt, ulaşım ve sıhhat harcamalarına daha fazla para harcıyor.
Durum bu türlü olunca gelirler artan fiyatlarla yarışmakta zorlanıyor. Son iki yılda ortalama gelir yüzde 3 artarken, ömür masrafları yüzde 7 yükseldi.
Amerikalıların yüzde 78’i Mart 2020’den bu yana salgın nedeniyle federal idareden takviye aldı fakat üçte birinden fazlası geçen yıla oranla mali durumunun daha kötüleştiğini söylüyor.
Kredi kartı, konut taksidi ödemeleri, araç, öğrenci kredi borçları giderek artıyor.
Amerika’da bir ailenin ortalama borcu, kredi kartları, mesken ödemeleri, otomobil taksidi, öğrenci kredileri üzere ögeler hesaba katıldığında 155,662 dolara yükselmiş durumda.
Toplamda borç 15 trilyon doları geçiyor, bu da bir yıl öncesinden yüzde 6,2 daha fazla.
Federal takviye paketlerinin birçoklarının artık yürürlükte olmadığı düşünülürse 2022’de maaş artışları daha fazla olacak üzere görünüyor. Bunun şirketlere maliyeti yüzde 3,9 arttırması bekleniyor. 2008’den bu yana bu bahisteki en yüksek artış bu olacak.
Enflasyonun iş gücü piyasası için kıymetli bir tehdit olduğunu vurgulayan Merkez Bankası Lideri Jerome Powell da enflasyonun ülkede kalıcı hale gelmemesi için ellerinden geleni yapacakları iletisi veriyor.
Powell Senato oturumundaki konuşmasında, “Yüksek enflasyonun bilhassa yüksek fiyatları karşılayamayacak durumda olanlar üzerinde yük olduğunu biliyoruz. Azamî işsizlik ve fiyat istikrarını başarma maksadına bağlıyız. Yüksek enflasyonun kalıcı hale gelmemesi ve güçlü bir iş gücü piyasası gayesiyle ekonomiyi desteklemek için elimizdeki araçları kullanacağız. Şayet enflasyonun beklenenden daha yüksek düzeylerde olmaya devam ettiğini görürsek, faiz oranlarını vakit içinde daha fazla arttırmamız gerekirse bunu yapacağız” dedi.
Anketler de iktisadın 2022’de Amerikan halkı için telaş kaynağı olacağını ortaya koyuyor.
Buna nazaran Amerikalılar’ın artık en değerli telaşı korona salgını değil, iktisat.
Halkın yüzde 68’i mali ve ekonomik tasaları en kıymetli mevzu olarak kıymetlendiriyor. Amerikalıların yalnızca yüzde 37’si 2022 için salgını en değerli 5 öncelikli mevzudan biri olarak görüyor.
Bu yıl için aslında dünya geneli açısından ekonomik iddialar pek düzgün değil.
Dünya Bankası 2022 yılında global iktisat için olumsuz bir tablo çizdi.
Banka 2021’de yüzde 5,5 olan büyümenin bu yıl yüzde 4,1’e düşeceğini öngörüyor.
Dünya Bankası’ndan Ahmet Köse, “Bu yıl yüzde 4 civarında büyüme öngörüyoruz ve gelecek yıl bu yüzde 3’e düşecek. Neden? Zira temelde bastırılan talep orada olmayacak. Talep azalacak. Buna ek olarak siyaset belirleyiciler destekleyici tedbirleri geri çekiyorlar. Olağan ki riskler var ve bu riskler de kıymetli. COVİD hala bizimle. Omicron yayılıyor. Borç düzeyleri yüksek. Enflasyon baskısı var. İklimle irtibatlı zorluklar var. Bu riskler sert düşüş ihtimalini arttırıyor. Siyaset belirleyiciler bu riskler için evvelce tedbir almalı ve bu ihtimali azaltmalı” dedi.
Dünyanın bir numaralı iktisadı dünya iktisadını de etkiliyor.
Daha evvel yetkililerin süreksiz olduğunu kaydettiği enflasyon Amerika’da yaklaşık 40 yılın doruğunda.
ABD Merkez Bankası enflasyonla uğraş çerçevesinde bu yıl için birkaç kez faiz artırımına gideceği iletisini vermiş durumda.
Anketlerde Amerikalılar’ın en değerli öncelik olarak nitelediği iktisatta gözle görülür ilerlemenin sağlanması için aslında vakte karşı bir yarış var.
Kasım ayındaki orta seçimlerde Demokratlar’ın Kongre’de çoğunluğu kaybetmesi Başkan Joe Biden’ın geri kalan misyon müddetinde siyasetlerini hayata geçiremeyeceği manasına geliyor.
Bu da 2024 başkanlık seçimlerinde Demokratlar’ın Beyaz Sarayı elinde tutma isteğine değerli bir darbe vurabilir.
Anketler halkın yüzde 60’ının Biden’ın ekonomik siyasetlerini yetersiz bulduğunu ortaya koyuyor.
Özetle Amerikan siyasetinin gelecek birkaç yılda şekillenmesinde, bugünlerde atılacak ekonomik adımlar değerli etken olacak üzere görünüyor.